ACTRIS (ang. Aerosol, Clouds and Trace Gases Research Infrastructure) stanowi jeden z najważniejszych elementów europejskiej infrastruktury służącej do badań atmosfery i środowiska. Jest to wielowarstwowa, wielodziedzinowa infrastruktura badawcza, w której zbierane i gromadzone są dane ze stacji pomiarowych rozproszonych na całym kontynencie. W ramach tej struktury pomiary są nie tylko gromadzenie, ale także opracowywane, standaryzowane i integrowane w centralnej bazie danych. Jej celem jest dostarczanie danych i usług naukowych wspierających badania nad jakością powietrza, a także parametrów atmosferycznych związanych ze zmianą klimatu.
Przedsięwzięcie to znajduje się na tzw. mapie drogowej Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych (ang. European Strategy Forum on Research Infrastructures – ESFRI), a także na Polskiej Mapie Infrastruktury Badawczej.
Na poziomie naukowym Polska jest reprezentowana w ACTRIS ERIC przez konsorcjum ACTRIS-PL, w którego skład wchodzą:
- Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk – koordynator;
- Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk;
- Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy;
- Politechnika Warszawska;
- Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu – reprezentowany przez: prof. UPP dr hab. Bogdana Chojnickiego oraz mgr inż. Patryka Pocztę
- Uniwersytet Śląski w Katowicach;
- Uniwersytet Warszawski;
- Uniwersytet Wrocławski.
Konsorcjum ACTRIS-PL w latach 2021-2023 realizowało Projekt pn. ACTRIS– Infrastruktura do badania aerozoli, chmur oraz gazów śladowych”, w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (działanie 4.2 Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki). W lipcu 2024 r. Konsorcjum otrzymało decyzję o przyznaniu dofinansowania z programu Ministra Nauki na „Wsparcie udziału polskich zespołów naukowych w międzynarodowych projektach infrastruktury badawczej”.
Projekt zakłada przede wszystkim analizę składu, zmienności i właściwości krótkotrwałych składników atmosfery z wykorzystaniem metod teledetekcyjnych, integracja pomiarów oraz zachowanie spójności z europejskimi standardami badań aerozoli atmosferycznych, chmur, a także wydajny, otwarty dostęp do danych i usług ACTRIS.
Liderem Projektu jest Instytut Geofizyki PAN.
Termin realizacji: 01.01.2024-31.12.2028
Wartość dofinansowania dla całego konsorcjum: 16 203 087,47 PLN
Wartość dofinansowania dla UPP: 1 808 669,46 PLN
Numer projektu: 2024/WK/04